کاپسیتابین

کاپسیتابین یک داروی خوراکی شیمی درمانی است که در درمان سرطان متاستاتیک سینه و کولورکتال استفاده می شود. این دارو یک پیش دارو است که به صورت آنزیمی به فلورواوراسیل (آنتی متابولیت) در تومور تبدیل می‌شود و از رشد و پیشرفت سرطان جلوگیری می‌کند.

 

دسته ی دارویی:
عوامل آنتی نئوپلاستیک , پیش دارو

توضیحات:
کاپسیتابین یک داروی سرطانی است که با رشد سلول‌های سرطانی تداخل ایجاد می‌کند و رشد آنها را کند می‌کند. کاپسیتابین برای درمان سرطان‌های سینه، روده بزرگ و رکتوم که به قسمت‌های دیگر بدن سرایت کرده اند، استفاده می‌شود.

مکانیسم اثر :
کاپسیتابین یک پیش دارو است که به طور انتخابی با فعال شدن تومورتوسط تیمیدین فسفوریلاز، آنزیمی که در بسیاری تومورها نسبت به پلاسما یا بافت نرمال غلظت بالاتری دارد، به، فلوئوروراسیل(سایتوتوکسیک) تبدیل می‌شود. فلوئوروراسیل بعدا در داخل سلول‌های توموری و سالم به دو متابولیت فعال , 5-fluoro-2′-  deoxyuridine 5′-monophosphate (FdUMP) و   5-fluorouridine triphosphate (FUTP) متابولیزه می‌شود. این متابولیت‌ها با دو مکانیسم متفاوت سبب آسیب به سلول می‌شوند. اول، FdUMP و کوفاکتور فولات، N5-10-methylenetetrahydrofolate، برای تشکیل پیوند کووالان پیچیده سه‌تایی به تیمیدیلات سینتاز (TS) باند می‌شوند. این اتصال مانع تشکیل تیمیدیلات از 2′-deaxyuridylate می‌شود. تیمیدیلات پیش‌ماده ضروری تیمیدین تری‌فسفات است که برای سنتز DNA لازم می‌باشد. بنابراین، کمبود این ترکیب می‌تواند مانع از تقسیم سلول شود. دوم، آنزیم‌های رونویسی هسته ممکن است حین سنتز RNA ، FUTP را اشتباها به جای یوریدین تری‌فسفات (UTP) ترکیب کنند. این خطای متابولیکی می‌تواند با فرایند سنتز پروتئین، حین تولید RNA تداخل ایجاد کند.
 
 
فارماکوکینتیک :
کاپسیتابین به آسانی از طریق دستگاه گوارش جذب می‌شود (70%) اتصال به پروتئین دارو (عمدتا آلبومین) کمتر از 60% می باشد. توسط تیمیدین فسفوریلاز به فلوئوروراسیل متابولیزه می‌شود. انکوکپ و متابولیت‌هایش عمدتا از طریق ادرار دفع می‌شوند. 5/95% دوز انکوکپ تجویز شده در ادرار یافت می‌شود. دفع مدفوعی حداقل است (6/2%). متابولیت عمده دفع شده در ادرار FBAL است که 57% دوز تجویزی می‌باشد. حدود 3% دوز تجویز شده بدون تغییر از طریق ادرار دفع می‌شود. نیمه عمر برای انکوکپ و متابولیت‌هایش 45-60 دقیقه می باشد.
 
فارماکودینامیک :
کاپسیتابین یک فلوئوروپیرامیدین کاربامیت با فعالیت ضد سرطانی برای درمان سرطان متاستاتیک سینه و سرطان روده بزرگ است. کاپسیتابین یک پیش داروی سیستمیک است که به صورت خوراکی تجویز می‌شود و تا وقتی که توسط آنزیم‌هایی که در بسیاری از تومورها با افزایش غلطت ابراز می‌شوند، به فلوئوروراسیل تبدیل شوند، فعالیت فارماکولوژیکی کمی دارند. سپس فلوئوروراسیل هم سلولهای توموری و هم سلولهای سالم را به 5-fluoro-2′-deoxyuridine 5′-monophosphate (FdUMP) و 5-fluorouridine triphosphate (FUTP) متابولیز می‌کند.
 
 
اطلاعات قبل مصرف :

1-بیماران و پرستاران آنها باید از اثرات سوء قابل انتظار کپستابین، به خصوص تهوع، استفراغ، اسهال و سندروم دست و پا اطلاع داشته باشند و باید آگاه سازی شوند که تنظیم دوز حین درمان برای هر بیمار ضروری است.
2- بیمارانی که تب بالاتر از 38 درجه سانتیگراد یا شواهد دیگر مبنی بر وجود عفونت داشتند، باید با پزشک خود تماس بگیرند.

موارد مصرف دارو :

سرطان کولورکتال
سرطان سینه

مقدار مصرف :

دوز توصیه شده برای کپسیتابین 1.250 mg/m2، خوراکی دو بار در روز (صبح و بعدازظهر; برابر با   2.500 mg/m2دوز کل روزانه) برای 2 هفته و 1 هفته استراحت برای یک دوره 3 هفته‌ای می‌باشد. قرصهای کپسیتابین باید با آب، 30 دقیقه بعد از وعده غذایی بلعیده شوند. میزان مصرف دارو در دوره‌های بعدی، متناسب با سمیت دارو تنظیم می‌شود.

موارد منع مصرف :
  •   ازدیادحساسیت به این دارو و ترکیبات آن
  •  نقص کمبود DPDدهیدروپیریمیدین دهیدروژناز
  •  ازدیادحساسیت به 5-فلوئورواوراسیل
  •  نارسایی کلیوی شدید
 
عوارض جانبی مصرف دارو :
اسهال , تهوع , استفراغ , دردشکمی , یبوست , سوءهاضمه , طاسی , سندروم دست و پا , قرمز شدن پوست.
 
بارداری :
در بارداری در رده D می‌باشد.
 
نحوه نگه داری دارو :

 این دارو دور از دید و دسترس کودکان نگهداری گردد.

 از این دارو پس از تاریخ انقضاء (که بر روی کارتن EXP بیان شده است) استفاده نکنید.

 دارو در دمای زیر 30 درجه سانتی‌گراد، دور از نور و رطوبت نگهداری شود. برای حفاظت از رطوبت، در بسته بندی اصلی دارو نگهداری شود.

محتویات بسته و شرایط نگه داری :
قرص هاي 500 ميلي گرمي در بسته هاي 120 عددي
 
 
 
تداخلات دارویی :
تاموکسی فن , زفیرلوکاست , فولیک اسید , فنی توئین , ووریکونازول , تراستوزوماب , وارفارین