هدفگذاری سنتز ۲۵ مولکول جدید در شرکت باران
دکتر عباس کبریایی زاده رییس هیئت مدیره شرکت باران در مراسم رونمایی از چند قلم داروی فناورانه در استان البرز
بسم الله الرحمن الرحیم. عرض سلام و وقت بخیر دارم خدمت همه عزیزان و سپاس و تشکر از عزیزان بسیار گرانقدرم، جناب آقای دکتر ستاری، جناب آقای دکتر نمکی، جناب آقای دکتر شهبازی و جناب آقای دکتر قانعی که محبت کردند و همینطور مدیران استان البرز و نماینده محترم و سردار عزیز، فرمانده نیروی انتظامی استان، که در خدمتشان هستیم. محبت کردید تشریف آوردید.
اواخر اردیبهشت برای ما یادآور نزدیک شدن به فتح خرمشهر است. یادی از شهدای عملیات بیت المقدس است به خصوص برای خود من که بهترین دوستانم را در شلمچه در آخرین مرحله محاصره ی خرمشهر از دست دادم و همیشه خودم را مدیون آن ها می دانم و از خداوند می خواهم که ما را در مقابل آن ها سربلند قرار بدهد.
تشکر می کنم از مدیران استانی که کمک فراوانی کردند تا زیرساخت ها در کشور شکل بگیرد. اگر به من اجازه بدهید، به صورت کوتاه و خلاصه وار، کارهایی که در مجموعه ی ما (باران) انجام شد را خدمتتان عرض می کنم.
ایده ی کار روی مولکول های جدید و سنتز مولکول هایی که در پایپ لاین (گرافیک سه بعدی رایانه ای) شرکت های دنیا هستند، سال ۱۳۸۳ – یک سال بعد از اینکه من از مسئولیت دارو در وزارت بهداشت کنار آمده بودم – تصمیم گرفتیم تیمی را تشکیل بدهیم و روی سنتز مولکول های جدید کار کنیم. تقریبا همان تیمی بود که در دوران جنگ با یکدیگر فعالیت هایی تحقیقاتی روی آنتی بادهای سلاح های شیمیایی داشتیم.
اولین مولکولی را که تارگت(هدف گذاری) کردیم ICL670 بود که برای بیماران تالاسمیک بود. و اولین داروی خوراکی برای بیماران تالاسمی بود که داشتیم روی آن کار می کردیم. ما موفق شدیم که سال ۱۳۸۶ این را در ایران به عنوان اولین ژنریک ساز در دنیا، تولید و عرضه بکنیم. در آن مقطع من مدیرعامل داروسازی اسوه بودم.
بعد از آن به پیشنهاد وزارت بهداشت در آن مقطع، تصمیم گرفتیم روی مشکل بیماران تیروزینمیا (یک ناهنجاری متابولیک مادرزادی) تمرکز کنیم. در آن برهه نیتیزینون را به صورت داخلی تولید کردیم. رویکرد ما عمق بخشیدن به دانش بود به طوری که تمام اجزای یک دارو را در ایران بسازیم.
وقتی آمدیم ICL670 را سنتز بکنیم تمام اجزای آن را خودمان، در ایران ساختیم. از پایه ی آن که اسید سالیسیلیک بود را خودمان تولید کردیم. برای اولین بار هم بود که این اتفاق داشت در ایران در اشل صنعتی در حوزه دارویی انجام می شد. مولکول بعدی بوسنتان بود که یادم هست در آن زمان دکتر قانعی و دکتر عبده زاده، خیلی نگران بودند که دارو را زودتر به دست مریضان برسانند. چون واقعا بیماران مستاصل بودند و داروهای وارداتی، بسیار گرانقیمت بود.
بعد از آن فینگولیمود را تولید کردیم برای بیماران ام. اس؛ که اولین داروی خوراکی ام.اس بود که در ایران تولید شد. رویکرد ما نیز همین بود که ماده اولیه را از ابتدا، خودمان تولید کنیم. خاطرم هست اولین باری که فینگولیمود را تولید کردیم ۹ مرحله واکنش را انجام دادیم؛ با اینکه یک مولکول خیلی ساده است اما سنتز آن، پیچیدگی های خاص خود را دارد.
به مرور این ایده ها گسترش پیدا کرد. سال ۹۰ بود که تصمیم گرفتیم تجربیاتی که در دوره جنگ داشتیم را روی تولید مواد اولیه ضدسرطان بیاوریم و روی این حوزه تمرکز کنیم. جسارت کردیم و کپسیتابین را به عنوان اولین مولکول انتخاب کردیم. شاید می توانستیم مولکول های ساده تری را انتخاب کنیم. سنتز این مولکول – به خصوص فرمولاسیون آن- پیچیدگی های زیادی دارد که خوشبختانه موفق شدیم سال ۹۵ سنتز را تمام کنیم. از سال ۹۶ شروع کردیم به تولید ماده اولیه ی آن در شرکت باران و تولید محصول نهایی را در سبحان انکولوژی با دانش فنی ای که خودمان توسعه داده بودیم، انجام دادیم.
بعد ایماتینیب را تولید کردیم و بعد از آن سانیتینیب و نیلوتینیب را تولید کردیم. امروز هم که خدمت شما هستیم سورافنیب و رگورافینیب را به عنوان داروهایی جدید تولید کرده ایم. دید باز و هوشمندانه ای که آقای دکتر قانعی داشتند، باعث شد ما را تشویق کنند که ۲۵ مولکول جدید را تارگت(هدفگذاری) کنیم و طبق تعهدی که به آقای دکتر ستاری و آقای دکتر قانعی داریم، سنتز این ۲۵ مولکول را آغاز کنیم.
امیدوارم این بروکراسی های بانکی کمتر اذیتمان بکند. بروکراسی هایی که ما در سیستم های اداری داریم خیلی بیشتر از تحریم ها اذیتمان می کند. من امیدوارم که با همت مسئولین، این قبیل مسائل کمتر شود.
.دکتر کبریایی زاده در خصوص شکل گیری البرز فارمد تاریخچه ای را بیان کرد:
سال ۹۱ و ۹۲ بود که دوستان به ما گفتند که شرکت صالحان شیمی، سال هاست خوابیده، و شرکتی بود که با نیت بسیار خیر و خالصانه ای برای سلامت مردم تاسیس شده بود و بنیان گذاران آن را می شناختم.
پیشنهاد دادم به آقای دکتر جمشیدی و در نهایت به صورت یک پروژه اشتراکی میان گروه برکت و گروه داکفا سرمایه گذاری کردیم و کارخانه راه انداخته شد. در همان سال اول توانستیم تقریبا تمام مشتقات و اپیوئید ها را تولید کنیم و به خصوص اینکه تبدیل سایر مشتقات اپیوئیدی که در اختیار نیروی انتظامی بود به مورفین و سایر آلکالوئید ها ترا نیز انجام دادیم. بخش صادرات را فعال کردیم که بعد تر، لیست کشورهایی که صادرات به آن ها انجام می شود را خدمتتان خواهم گفت. بعد از آن نام شرکت از صالحان شیمی به البرز فارمد تغییر کرد و امروز که خدمت شما هستیم، با همان نگاهی که داشتیم فعالیت می کنیم – که مولکول های جدید را زودتر تولید کنیم – قبل از اینکه مجبور شویم میلیون ها دلار برای واردات آن ها هزینه کنیم.
